Όταν λέμε ‘μου λείπει σίδηρος’, πόσο ξεκάθαρη είναι η σημασία του για τον οργανισμό μας;
Ο σίδηρος, είναι ένα φυσικό μέταλλο, και χρησιμοποιείται από τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα μας με έναν έξυπνο τρόπο, για να μπορούν να πολλαπλασιάσουν σημαντικά την ποσότητα του οξυγόνου που μεταφέρουν στα διάφορα σημεία του οργανισμού μας. Ωστόσο, συμμετέχει σε πολλές άλλες λειτουργίες των κυττάρων μας.
Ο άνθρωπος προσλαμβάνει το σίδηρο από τις τροφές. Από άποψη ευκολίας στην απορρόφηση , δεν έχουν όλα τα τρόφιμα την ίδια μορφή σιδήρου, οπότε άλλα τρόφιμα (πχ κόκκινο κρέας, συκώτι) προσθέτουν πιο πολύ σίδηρο στον οργανισμό μας από άλλα (πχ φακές). Παράλληλα, σε καθημερινή βάση, αποβάλλεται μια ποσότητα σιδήρου, άλλοτε άλλη ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. Μεγάλα σχετικά ποσά σιδήρου χάνονται με την περίοδο στις γυναίκες.
Οι έφηβοι έχουν πολύ μεγάλες ανάγκες σε σίδηρο που δεν καλύπτονται με μιας χαμηλής ποιότητας διατροφή και ακόμη περισσότερο όταν υπάρχουν διατροφικές ακρότητες (πχ χορτοφαγία).
Ο σίδηρος κυκλοφορεί στο αίμα μας για να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες, και όσος δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί άμεσα, αποθηκεύεται με τη μορφή φερριτίνης. Συνεπώς , η φερριτίνη που μετράμε στο αίμα, είναι η αποθήκη του σιδήρου.
Η εξέταση του σιδήρου πρέπει να αξιολογείται με προσοχή. Μια μέτρηση σιδήρου δε λέει απολύτως τίποτα σαν πληροφορία, γιατί ακόμη και σε περιπτώσεις σημαντικής έλλειψης σιδήρου, η τιμή μπορεί να είναι φυσιολογική αν το προηγούμενο γεύμα ήταν πλούσιο σε σίδηρο. Είναι σαν να βγάζουμε συμπεράσματα ότι ένας άνθρωπος είναι πλούσιος, επειδή απλά βλέπουμε πολλά χρήματα στο πορτοφόλι του για μια στιγμή.
Η σιδηροπενική αναιμία είναι μια συνηθισμένη ιατρική διάγνωση και είναι αναιμία που οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου. Η έλλειψη σιδήρου, αν δεν συνοδεύεται από αναιμία, δεν προκαλεί κούραση ή υπνηλία, όπως πιστεύεται λανθασμένα. Το ‘ Γιατί’ όμως λείπει ο σίδηρος, είναι μια πολύ σοβαρή ερώτηση και ενδέχεται να κρύβει σοβαρές καταστάσεις.
Ταυτόχρονα, και η υπερβολική πρόσληψη σιδήρου είναι βλαβερή. Όταν ο σίδηρος περισσεύει, και γεμίσουν και οι αποθήκες, τοποθετείται στα σπλάχνα, που γίνονται σιγά σιγά ‘σιδερένια’.
Γι αυτό, πριν μετρήσετε αυθαίρετα ένα σίδηρο στο αίμα θυμηθείτε ότι δεν ισχύουν τα απλά μαθηματικά ‘λείπει σίδηρος, παίρνω σίδηρο’ και όλα καλά. Επίσης, αν χρειαστεί να πάρετε συμπλήρωμα σιδήρου, κάποια έχουν πιο απορροφήσιμο σίδηρο από άλλα, και χρειάζεται να υπολογιστεί πόσο, πώς, και για πόσο καιρό θα το παίρνετε.