Συνοπτικά, η ιστορία τους
Με την ανατολή της νέας δεκαετίας, ο κορονα-ιός πυροδοτεί ξανά την παγκόσμια ανησυχία. Στην πόλη Wuhan της επαρχίας Hubei στην Κίνα, μια συρροή περιστατικών σοβαρής πνευμονίας αποδόθηκε σε έναν καινούριο (novel) κορονα-ιό. Πρόκειται για τον 2019 nCoV ο οποίος ξυπνά μνήμες από τα τελευταία είκοσι χρόνια και εκτινάσσει στα ύψη τα νούμερα ακροαματικότητας, μαζί με τον-όχι αβάσιμο- φόβο των πληθυσμών σε όλη τη γη.
Τον Ιούνιο του 2012, κρούσματα σοβαρής πνευμονίας ενηλίκων παρουσιάστηκαν στη Σαουδική Αραβία ξεκινώντας από τη Jeddah. ‘Ήταν το ξεκίνημα του προηγούμενου επικίνδυνου κορονα-ιού, του MERS-CoV (αρχικά του Middle East Respiratory Syndrome) ο οποίος παρέμεινε γενικά στη Μέση Ανατολή, αν και κρούσματα σημειώθηκαν σε όλο τον κόσμο, καθώς και στην Ελλάδα. Η αναφορά του Π.Ο.Υ. το 2015 μιλούσε για 1621 επιβεβαιωμένα περιστατικά μέχρι εκείνη τη στιγμή εκ των οποίων τα 584 είχαν θανατηφόρα έκβαση, ιδιαίτερα σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς. Αν και η μεγάλη πλειοψηφία αφορούσε τη Μέση Ανατολή, το σύνολο των κρουσμάτων προερχόταν από 26 χώρες.
Δέκα χρόνια πριν τον MERS-CoV , το 2002, ο κορονα-ιός έδειξε για πρώτη φορά ΄τα δόντια του΄ με τη μορφή του SARS CoV που ξεκίνησε από την επαρχία Guangdong στην Κίνα προκαλώντας σε μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που μολύνθηκαν σύνδρομο σοβαρής αναπνευστικής δυσχέρειας (SARS), μια πολύ βαριά κατάσταση με υψηλό ποσοστό θνητότητας. Στον SARS CoV έχουν αποδοθεί συνολικά 8000 περιστατικά παγκόσμια από τα οποία τα 700 είχαν θανατηφόρα έκβαση.
Η εμφάνιση του SARS CoV άλλαξε ριζικά αυτά που γνώριζε η επιστήμη για τον κορονα-ιό ο οποίος έπαψε οριστικά να θεωρείται ένας ακίνδυνος ιός. Ο κορονα-ιος (και όχι κορονο-ιος) ήταν γνωστός από το 1960 και ήταν έναν από τους ιούς που προκαλούν την ‘γριππώδη συνδρομή’, δηλαδή μια ίωση που μοιάζει με γρίπη αλλά δεν οφείλεται στον ιό της γρίπης.
Πώς έγινε ξαφνικά επικίνδυνος; Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει ένας κορονα-ιός αλλά πολλοί κορονα-ιοί, καθώς το είδος κορονα-ίος περιλαμβάνει πολλούς τύπους και ο κάθε τύπος πολλούς υποτύπους κι έτσι καταλήγουμε σε πολυάριθμα στελέχη που διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τα γονίδιά τους άρα και στο βαθμό επικινδυνότητας που έχει το κάθε ένα για τον άνθρωπο. Η πληθώρα των στελεχών του ιού μαζί με τη χαρακτηριστική ευκολία των ιών να αλλάζουν συνέχεια τα γονίδιά τους εξηγεί γιατί δημιουργούνται καινούριοι (novel) ιοί, μερικοί από τους οποίους είναι επικίνδυνοι. Από το πλήθος των διαφορετικών κορονα-ιών, τρείς μέχρι σήμερα έχουν αποδειχθεί επικίνδυνοι για τον άνθρωπο, ενώ ‘αλλοι συνεχίζουν να προκαλούν γριππώδεις συνδρομές με άριστη έκβαση χωρίς να αποκαλύπτονται, γιατί πολύ απλά δεν αναζητώνται.
Οι κορονα-ιοί προκαλούν νόσο τόσο στους ανθρώπους όσο και σε ζώα και είναι πιθανόν ότι οι επικίνδυνοι novel ιοί σχηματίστηκαν σε ζώα και μετά μεταδόθηκαν στους ανθρώπους. Για τον MERS-CoV για παράδειγμα τα ύποπτα ζώα ήταν οι καμήλες και μεταξύ των εργαζόμενων με τα ζώα αυτά, τα κρούσματα είχαν πολλαπλάσια συχνότητα.
Στην τρίτη επίθεση από επικίνδυνο στέλεχος κορονα-ιού πιστεύεται ότι η επιστήμη και οι φορείς της υγείας είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για να τον αντιμετωπίσουν, έχοντας ήδη την προηγούμενη εμπειρία. Ωστόσο η έλλειψη αποτελεσματικών θεραπειών και προληπτικού εμβολίου παραμένουν και έτσι τα μέτρα πρόληψης της μετάδοσης έχουν τη σπουδαιότερη σημασία.
Περισσότερα:
https://eody.gov.gr/
η
https://www.ecdc.europa.eu/en/home